Nhar il-Ħadd 30 ta’ Settembru sar il-funeral ta’ Mons. Salv Borg, arċipriet emeritu tal-Parroċċa ta’ San Ġorġ, Għawdex. Il-funeral tmexxa minn Mons. Isqof Mario Grech, bis-sehem ta’ numru kbir ta’ saċerdoti. Din hi l-omelija li għamel l-Isqof Grech waqt il-quddiesa tal-funeral.
Archive for the '2007' Category
Nhar il-Ħadd 19 ta’ Awissu 2007, l-Isqof Mario Grech mexxa konċelebrazzjoni pontifikali fil-Knisja parrokkjali taż-Żebbuġ, Għawdex fl-okkażjoni tal-festa ta’ Marija Mtellgħa fis-Sema, u għamel din l-omelija.
Nhar l-Erbgħa 15 ta’ Awissu 2007, solennità tat-Tlugħ fis-Sema ta’ Marija, Mons Isqof Mario Grech mexxa konċelebrazzjoni pontifikali fil-Katidral t’Għawdex u għamel din l-omelija.
Omelija fil-Velja ta’ l-Assunta
Madonna Ta’ Pinu
It-Tlieta 14 ta’ Awissu 2007
L-E.T. Mons. Mario Grech, isqof ta’ Għawdex
IX-XEWQA TAL-ĦAJJA TA’ DEJJEM
Jekk f’Kana tal-Galilija Ġesù għamel miraklu li huwa sinjal biex aħna nemmnu fih, dak li qegħdin niċċelebraw illejla – l-Assunzjoni ta’ Marija – huwa sinjal ieħor qawwi li permezz tiegħu aħna nsaħħu l-fidi tagħna fi Kristu. Huwa sinjal ieħor ta’ Marija mtellgħa s-sema bir-ruħ u l-ġisem, biex aħna, għeżież tiegħi, nikkontemplaw il-verità li hemm tistenniena: li bħalma Marija daħlet fl-Arka ta’ dejjem li hija l-ġenna, u hemmhekk qiegħda tgawdi lil Alla, u hemmhekk seħħet l-għaqda definittiva tagħha ma’ Alla, hekk ukoll kull wieħed u waħda minna – il-Knisja tagħna trid tkun Knisja illi tgħix b’din ix-xewqa! – irid ikollu fil-fond ta’ qalbu, ta’ qalbha, din ix-xewqa illi naraw lil Alla wiċċ imb’wiċċ, illi għalina wkoll jasal dak il-mument fejn ningħaqdu ma’ Alla għal dejjem.
“Il-qalb tagħna ma ssibx mistrieħ jekk mhux fik, o Alla”. Dan il-kliem jgħidu Sant’Wistin, imma xieraq li jkun fuq fommi, fuq fommok u fuq fommna. Il-qalb tagħna tistrieħ biss meta bħal Marija aħna nidħlu fl-eternità. Kemm hi bxara tajba li mhux biss neħtiġuha aħna miġburin hawn illejla, imma kif għidnielkom aħna l-isqfijiet tagħkom (ara Pastorali ta’ Santa Marija 2007) – jiena u l-arċisqof – hija bxara tajba li nħossu li għandha tidwi f’kull qalb, f’kull familja, f’kull komunità ta’ pajjiżna.
Imma biex Marija setgħet tidħol fl-eternità u tingħaqad ma’ Alla u tgħix fl-Arka għal dejjem, f’ħajjitha kienet mimlija bil-grazzja; f’ħajjitha, meta kienet bħalna f’din id-dinja, kienet hi l-Arka illi laqgħet fiha lill-Verb ta’ Alla. Kienet hi illi bl-“iva” tagħha lil Alla ħaddnet fiha lil Kristu. U hekk ukoll aħna, jekk irridu naslu għal din id-destinazzjoni rridu nilqgħu lil Kristu fina u nagħmlulu spazju biex jgħammar magħna. U għalhekk fl-ittra pastorali illi tajniekom f’dawn il-jiem għamilna appell ħalli nkunu nafu aktar lil Kristu, u lil Kristu Rxoxt.
Nimtlew bil-ħsieb ta’ Alla
Marija llum ġiet imtellgħa s-sema bir-ruħ u l-ġisem għaliex kienet mimlija bis-sens ta’ Alla, kienet mimlija bil-ħsieb ta’ Alla. San Pawl fl-ewwel ittra tiegħu lill-Korintin jgħidilna: “Min jista’ jifhem is-sens, il-moħħ ta’ Alla?”. U jgħid ukoll: “Aħna għandna fina dan is-sens ta’ Alla, dan il-ħsieb ta’ Alla” (ara 1 Kor 2,16). U dan li nixtieq nafdalkom f’din il-Velja: illi lkoll flimkien nimpenjaw lilna nfusna biex nimtlew b’dan is-sens ta’ Alla, b’dan il-moħħ ta’ Alla, il-ħsieb ta’ Alla, biex bħal Marija l-moħħ tagħna jaħseb bħall-moħħ ta’ Alla, il-ħsieb tagħna jkun jaqbel mal-ħsieb ta’ Alla u ngħixu f’Alla.
X’ifisser ikollna l-ħsieb ta’ Alla? Illi nagħrfu x’irid Alla, x’inhu l-ħsieb ta’ Alla fuq il-bniedem, x’inhu l-ħsieb ta’ Alla fuq il-familja, x’inhu l-ħsieb ta’ Alla fuq l-art li aħna naħdmu u minnha naqilgħu l-għixien tagħna, x’inhu l-ħsieb ta’ Alla fuq il-ħajja. Imma biex aħna niksbu dan il-moħħ, il-ħsieb ta’ Alla, irridu nkunu nafu x’irid Alla u kif din ir-rieda tiegħu hi murija lilna fl-Iskrittura mqaddsa, partikularment fil-Vanġelu, fejn għandna lil Kristu illi wasslilna l-Kelma definittiva ta’ Alla, li rrivelalna l-moħħ ta’ Alla: “Min jara lili jara l-Missier” (ara Ġw 12,45).
U għalhekk, għeżież tiegħi, inħeġġiġkom, partikularment issa li qegħdin nippreparaw lilna nfusna għas-sinodu li ħa tlaqqa’ l-Knisja proprju fuq il-Kelma ta’ Alla u l-missjoni tal-Knisja, biex nitħeġġu aktar fl-għarfien tal-Kelma ta’ Alla. U għad-djoċesi tagħna l-appell li qegħdin nagħmlu, il-proposta li qegħdin nagħmlu għas-sena li ġejja hija proprju biex “inkunu ħbieb ta’ l-Evanġelju”. U nixtiequ illi fil-komunitajiet tagħna jitwaqqfu gruppi illi jiltaqgħu biex jagħmluha mal-Kelma, biex jistudjaw il-Kelma, biex jirriflettu fuq il-Kelma, għax minn hemmhekk nagħrfu l-ħsieb ta’ Alla, il-moħħ ta’ Alla. Kemm tkun ħaġa f’lokha kieku lkoll kemm aħna nitrawmu f’dik li tissejjaħ il-Lectio Divina, ħalli meta naqraw il-Kelma ta’ Alla b’din l-attitudni ta’ talb aħna niskopru x’irid Alla.
Skejjel ta’ talb u ta’ katekeżi
Imma meta nitkellem ukoll fuq is-sens ta’ Alla nifhem illi aħna nkunu konvinti illi nitħarrku, naġixxu, li l-ħajja tagħna tiżvolġi ruħha fil-preżenza ta’ Alla, li m’hix verità magħrufa minn kulħadd. Għax xi drabi l-mod kif nitkellmu, il-mod kif naġixxu, il-mod kif infasslu l-istil tal-ħajja tagħna jagħti indikazzjoni illi Alla mhux jgħammar fostna, jew aħjar aħna m’aħniex ngħammru fil-preżenza ta’ Alla. U biex nikbru f’dan is-sens ta’ Alla hija meħtieġa l-ħajja tat-talb.
U llejla nitlob lilkom, familji, illi sa ftit snin ilu kontu l-ewwel skola tat-talb, għaliex fejn hemm l-ispirtu tat-talb hemm is-sens ta’ Alla, hemm il-preżenza ta’ Alla. Imma llum sfortunatament lanqas nistgħu nserrħu fuq din l-iskola ta’ talb li hija l-familja, u allura hija meħtieġa iktar minn qabel il-ħidma kateketika, il-katekeżi. U nħeġġeġ lil dawk fostkom illi jħossu li l-Mulej qiegħed isejħilhom biex ikunu katekisti, għaliex il-komunità kristjana għandha bżonn urġenti ta’ lajċi u reliġjużi illi meta huma mimlijin b’Alla jwasslu dan is-sens ta’ Alla bil-ħidma kateketika tagħhom lill-oħrajn. U għalhekk ukoll inħossu l-bżonn illi lill-katekisti tagħna ngħinuhom ikomplu jiffurmaw lilhom infushom.
U nerġa’ ngħid issa għal dawk li huma fid-djoċesi tagħna: minn hawn u ftit ġimgħat oħra nagħmlulhom stedina – nerġa’ ngħid lill-katekisti – ħalli proprju nagħmlu esperjenza flimkien ta’ formazzjoni, ħalli nkunu nistgħu nwettqu missjoni tant importanti, anki fis-soċjetà tagħna, ħalli nnisslu s-sens ta’ Alla. Huwa dan illi b’xi mod jista’ jiggarantilna illi aħna jkollna l-ħsieb ta’ Alla, il-moħħ ta’ Alla, li aħna jkollna dan is-sens ta’ Alla, li huwa biss antiċipazzjoni ta’ dak illi hemm jistenniena, huwa biss tħejjija biex aħna ngħaddu minn dik l-istess esperjenza li għaddiet minnha omm Kristu u l-omm tagħna, Marija ta’ Nazaret: li aħna wkoll naslu biex naraw lil Alla wiċċ imb’wiċċ.
U rrid ngħid kelma ta’ apprezzament anki għall-preżenza tagħkom hawn illejla. Uħud minnkom ġejtu mill-bogħod, imma jien ninterpreta l-preżenza tagħkom bħala xewqa biex taraw lil Alla, bħala espressjoni ta’ l-għatx spiritwali li hemm fikom ħalli titqanqlu bl-imħabba għal Alla. U llejla nitlob lill-Verġni Marija ħalli tkun hi illi takkumpanjana u tgħinna biex ilkoll flimkien nilħqu dan l-ideal.
L-ESKATOLOĠIJA
Ħajja bla skop?
Il-bniedem fl-era postmoderna, l-era tagħna, għamel itinerarju f’ħajtu, itinerarju mentali fil-baħħ. Dan hu dak illi fil-filosofija jissejjaħ in-Niħiliżmu, il-baħħ, ix-xejn. U minn dan il-kurrent inħakem mhux biss il-bniedem tal-kontinent Ewropew, imma anki l-bniedem fil-gżira tagħna. Anki aħna, għeżież tiegħi, aħna esposti għal dan ir-riskju kbir illi, jew diġà dħalna jew nistgħu naqbdu dan l-itinerarju mentali tax-xejn.
X’irrid infisser b’dan? Irrid infisser illi ngħixu ħajja mingħajr skop, jew aħjar, mingħajr skop aħħari. Għax ikollna skopijiet immedjati, imma m’humiex ankrati f’din il-viżjoni aħħarija. Ifisser illi m’għandniex futur u ngħixu f’dak li bit-Taljan insejħulu futur breve, “il-futur qasir”. U aħna għandna espressjoni bil-Malti: “naraw biss sa mneħirna”. Ma narawx lil hinn fid-dawl ta’ dan il-futur veru, il-futur aħħari. Dan il-kurrent tal-ħsieb ma jafx jagħti tweġiba għal ħafna “il-għaliex” u jħalli ċerti domandi sospiżi, u jasal f’mument fejn lanqas jibqa’ jagħmilhom ċerti domandi. Imma għaliex? Għaliex dan? Għaliex dik? Naturalment huma domandi eżistenzjali, domandi li jmissu l-qalba ta’ l-eżistenza tagħna individwali u tagħna bħala soċjetà.
Relaltiviżmu etiku u dekadenza morali
Huwa kurrent illi jwassal għal dak li jsejħulu relativiżmu etiku. Jiġifieri illi m’hemmx punti fermi illi norbtu magħhom, imma kulħadd kif jaqbillu. Ngħidu aħna, dak li hu negozju faċli li jiġi ttrasformat f’serq. Jew eżempju fil-ħajja familjari: wieħed ma jirrispettax ir-regoli tan-natura u r-regoli tal-Vanġelu fuq il-ħajja taż-żwieġ… u x’jimporta illi nkisser żwieġ u nidħol f’relazzjoni oħra, u qisu m’hu xejn! Din il-forma ta’ ħsieb vojt twassal għal ħafna xettiċiżmu. U l-ħajja tagħna tkun inċerta u m’għandna xejn sod fejn immiddu l-passi tagħna. Dan it-tip ta’ ħsieb iwassal biex nikkorrompu l-viżjoni tad-dinja u l-viżjoni tal-bniedem.
Dan jiena ninterpretah fir-realtà tagħna. U din hija waħda mir-raġunijiet għalfejn jiena nħoss illi f’dawn il-mumenti, għeżież tiegħi, mumenti solenni ħafna – u jiena nkun magħkom bħala isqof tagħkom – għandi nkellimkom. Qed inkellimkom mill-qalb tiegħi ta’ isqof tagħkom. Għalhekk għażilt – u forsi ma niżlitx lil kulħadd – illi f’dawn, nerġa’ ngħid, il-mumenti sbieħ li huma l-qofol tal-ħajja tal-komunità parrokkjali, inkellimkom jien, nagħmel riflessjoni jien fil-quddiesa pontifikali… ħalli intom tkunu tafu fejn qed tħabbat il-qalb ta’ l-isqof tagħkom. Forsi qed nagħmel lettura m’hix eżatta tar-realtà? Imma niggarantilkom illi din hija r-riflessjoni li qed issir fil-kontinent, u aħna xejn m’aħna ’l bogħod. Jiena nħoss illi tirrifletti l-ħajja tagħna.
Għalfejn ħassejt illi għandi nkellimkom fuq dan il-punt, proprju meta qiegħed magħkom, wieħed minnkom, biex niċċelebra din il-festa f’ġieħ San Ġorġ martri? Għaliex nara xebħ bejn is-soċjetà tagħna u s-soċjetà li kien jgħix fiha Ġorġi ta’ Lidda. Anki f’dak iż-żmien kien żmien fejn il-poplu kien mingħalih jagħti qima lil Alla; kellu ħafna allat, imma ma kienx kapaċi jagħraf lil Alla veru, dak Alla veru illi ħaddan San Ġorġ tagħna. Kienet soċjetà fejn kien hemm dekadenza morali, anki fil-ħajja pubblika. Kienet soċjetà fejn kien hemm kriżi ta’ tmexxija, kriżi politika, għaliex kien hemm reġim totalitarju, bil-lingwaġġ tal-lum, fil-persuna ta’ Djoklezjanu. Kienet soċjetà fejn kien hemm għatx għall-ġustizzja, għatx għal ħajja dinjituża li tixraq lill-bniedem. Kienet soċjetà illi kienet nieqsa mill-fundamenti, minn dawk il-punti fermi. Kienet soċjetà li tara biss sa mneħirha. U f’dan il-kuntest jiena nara tilma din l-“istilla” li lilha qegħdin nagħtu ġieħ, lil Ġorġi tagħna.
Għeżież tiegħi, irid ikollna daqsxejn viżjoni wiesgħa ta’ kif il-martri ta’ Kristu, f’liema kuntest taw ix-xhieda tagħhom. F’realtà bħal dik, u bħal din tagħna, x’jgħallimna San Ġorġ? L-istorja tgħidilna – l-istorja tal-Knisja – illi diġà fi żmien San Ġorġ, min ried jagħmel esperjenza intima ta’ Kristu seta’ jieħu l-eżempju ta’ San Anton abbati, ngħidu aħna, u jgħix ħajja fl-eremitaġġ, ’il bogħod mid-dinja. Seta’ jidħol f’dak il-moviment tal-monastiċiżmu, ukoll moviment illi huwa distakkat mill-ħajja tad-dinja. Imma San Ġorġ m’għamilx din l-għażla. Din nafuha b’ċertezza. San Ġorġ m’għażilx illi jirtira mid-dinja ħalli hemmhekk ikun jista’ jitgħaxxaq bil-ġmiel ta’ Kristu. Imma għażel it-triq l-oħra: illi jkun preżenti fid-dinja. Għażel illi jassumi uffiċċju bħala tribun fil-milizzja ta’ Djoklezjanu. Imma jien persważ illi dan għażlu għax kellu motivazzjoni, kien konxju illi r-realtà soċjali ta’ żmienu kellha bżonn ta’ proposta. U San Ġorġ, għalkemm swietlu – kellu jħallas prezz għoli –, jagħżel illi jkun fid-dinja imma ma jkunx tad-dinja.
Żewġ prinċipji teoloġiċi
U dak li mmotivah jien nista’ nfissru b’żewġ prinċipji konċiljari li fuqhom huwa mibni dokument importanti tal-Konċilju Vatikan II: Il-Knisja fid-dinja ta’ llum. Kellu storja daqsxejn interessanti dan id-dokument, anki t-titlu: “Il-Knisja u d-dinja”. Kien hemm min riedu qishom żewġ poli opposti għal xulxin. Imma, jien ngħid, l-Ispirtu s-Santu nebbaħ lill-Padri Konċiljari biex jagħtuna isem li fih programm: Il-Knisja fid-dinja tal-lum… id-dinja, minkejja l-konnotazzjonijiet negattivi tagħha. U x’inhuma dawn iż-żewġ prinċipji illi huma bażiċi għal din il-kostituzzjoni u, jien ngħid, huma l-motivi moħbija, impliċiti ta’ San Ġorġ?
Hemm dik li tissejjaħ id-dimensjoni kristika tal-kreat: illi naraw il-ħolqien fid-dawl ta’ Kristu. San Pawl jgħid: “Kollox kien maħluq bih u għalih”, bi Kristu u għal Kristu… kollox. U allura fil-kreat, fl-univers, fid-dinja tagħna kollox għandu fih l-impronta u n-nostalġija għal Kristu… impronta u nostalġija moħbija, ħafna drabi. Imma f’kollox hemm iż-żerriegħa tal-veru, tat-tajjeb, tas-sabiħ. U hu għalina illi b’impenn serju ħafna, b’impenn għaref, aħna nagħmlu dixxerniment u valutazzjoni tad-dinja ta’ madwarna, biex fid-dawl tar-Rivelazzjoni noħorġu din id-dimensjoni fid-dinja, dimensjoni moħbija u xi drabi miċħuda, innegata.
Il-prinċipju l-ieħor, bażiku għall-Gaudium et Spes, – u jien irrid narah ukoll fil-qaddis tagħna San Ġorġ – huwa d-dimensjoni kożmika ta’ l-Inkarnazzjoni, li toħroġ minn assjoma tal-Patristika fejn il-Padri jgħallmu illi dak li ma ġiex assunt mill-Verb Inkarnat m’hux salvat. Imma ladarba s-salvazzjoni ta’ Kristu tħaddan lil kulħadd, hemm din id-dimensjoni universali tal-fidwa li ġab Kristu, m’hemm xejn, m’hemm l-ebda sitwazzjoni fil-ħajja, ħażina kemm hi ħażina, illi ma tistax tiġi redenta, illi ma tistax tiġi mifdija. San Pawl: “Kollox jgħix bih”; jew fl-ittra tiegħu lir-Rumani jgħid illi “l-ħolqien qiegħed jitniegħed bl-uġigħ tal-ħlas ħalli jagħraf ir-Rivelazzjoni ta’ wlied Alla”. Il-ħlejjaq kollha qed jistennew illi jkollhom din ir-Rivelazzjoni.
Għeżież tiegħi, taħsbu illi nkunu qegħdin nagħtu interpretazzjoni azzardata jekk ngħidu illi dawn iż-żewġ prinċipji kienu janimaw il-qalb Kristjana ta’ dan it-tribun ta’ Lidda, hu li kien mhux biss ġarrab il-qawwa tal-fidwa ta’ Kristu, imma emmen illi Kristu Feddej kellu tweġiba anki għal Djoklezjanu? Anzi Kristu Feddej kien it-tweġiba għas-soċjetà korrotta ta’ żmienu. San Ġorġ żgur li kien konvint illi anki fid-dinja ta’ madwaru, pagana, kien hemm ħjiel tat-tajjeb, kien hemm ħjiel tal-veru. U allura ma eskluda lil ħadd, anki lit-tiranni, anki lil dawk li kienu jippersegwitaw lill-insara, bit-tama – u ma ninsewx illi t-tama hija l-karatteristika tan-nisrani – illi b’dan id-djalogu mad-dinja jirnexxielu joħroġ dan it-tajjeb li hemm fil-bniedem. U hekk ikun hemm restawrazzjoni tal-kreat.
U dak li qed ngħid għal San Ġorġ irrid ngħidu għalina lkoll, għeżież tiegħi. Hemm bżonn li aħna, b’katekeżi iktar serja u impenjattiva, li mbagħad ikollha anki ċ-ċelebrazzjoni tagħha, aħna nixtarru sew dawn iż-żewġ dimensjonijiet fis-soċjetà li qegħdin ngħixu: id-dimensjoni kristika tal-kreat – m’hawn l-ebda realtà umana illi ma tistax tiġi mifdija; u d-dimensjoni kożmika ta’ l-Inkarnazzjoni – m’hawn l-ebda esperjenza umana, għeżież tiegħi, illi m’hix disposta ħalli tirċievi l-fidwa li ġabilna Kristu.
“L-uffiċċju eskatoloġiku”
Aħna nistgħu nagħżlu t-triq illi nisseparaw irwieħna mid-dinja. Aħna nistgħu nagħlqu għajnejna u ngħidu, “inħallu d-dinja tieħu l-kors tagħha”. Imma nkunu qed nagħmlu dnub kbir. Huwa l-Konċilju illi jindikalna t-triq: Il-Knisja fid-dinja tal-lum. U l-Knisja tkun preżenti fid-dinja tal-lum jekk aħna, bħal San Ġorġ, ninserixxu rwieħna fil-qafas tas-soċjetà tagħna, basta fis-soċjetà tagħna l-preżenza tagħna tkun preżenza Kristjana u effettiva, anki jekk dan jiswielna prezz għoli, bħalma sewa lill-martri San Ġorġ.
Imma x’inhi l-proposta li aħna għandna nagħmlu lil din il-kultura li medhija biss fil-preżent, li m’għandhiex din l-apertura għall-futur ultimu? Ir-risposta hija waħda: illi aħna nxandru l-bxara eskatoloġika, jiġifieri illi aħna b’konvinzjoni nitkellmu mad-dinja fuq veritajiet illi d-dinja jew ma tafhomx – anki f’pajjiżna hawn min ma jafhomx; tista’ tinstema’ stonata, imma hekk hi – jew ma tridx tismagħhom… jiġifieri li hemm ħajja oħra, għeżież tiegħi; illi hemm għamajjar fid-dar tal-Missier għalina lkoll; illi rridu nagħtu kont ta’ għemilna quddiem l-Imħallef ġust li huwa Alla l-imbierek.
Qabel fil-Katekiżmu konna nitkellmu minn dawk li jissejħu n-Novissmi. Ma tkunx ħaġa ħażina illi nerġgħu nieqfu nirriflettu fuqhom, għax ipoġġuna ftit f’postna jekk irridu. Mela t-teologu Protestant Karl Barth jgħid illi fis-seklu dsatax, li kien immarkat bil-liberaliżmu, l-“uffiċċju eskatoloġiku għalaq”… Qisna qed ngħidu: l-uffiċċju tal-VAT għalaq! L-“uffiċċju eskatoloġiku għalaq”, ħadd ma baqa’ jirrikorri għandu, anzi mbarrawh, għax id-diskors fuq il-ħajja l-oħra ma baqax jagħmel sens. Tgħid l-“uffiċċju eskatoloġiku” fid-djoċesi tagħna miftuħ jew magħluq?!
Imbagħad it-teologu von Balthasar ikompli jibni fuq din il-metafora u jgħid: “Imma għadda s-seklu dsatax, u l-uffiċċju eskatoloġiku kellu jerġa’ jiftaħ… mhux biss jerġa’ jiftaħ, imma jaħdem bl-overtime, bil-ħin straordinarju!”. Għax kien dan l-“uffiċċju” illi seta’ jagħti tweġiba bis-sens lill-moħħ mitluf tal-bniedem wara l-baħħ. U nistaqsi: l-“uffiċċju eskatoloġiku” tagħna qed jaħdem bil-ħin straordinarju? Qegħdin infittxuh? Fi kliem ieħor, qegħdin aħna nixtarru dawn il-veritajiet tal-ħajja ta’ dejjem illi jagħtu tifsira totalment differenti lill-ħajja tal-bniedem u jgħinuh jiskopri dak li m’għandux illum?
Il-ħsieb ta’ l-eternità jdawwal il-ħajja tal-bniedem
U hawnhekk nerġa’ nitfa’ l-ħarsa tiegħi fuq l-istatwa sabiħa u devota li żżejjen dan it-tempju ta’ San Ġorġ. U nitlob lil Alla biex xħin illum iddur it-toroq ta’ beltna, il-ħarsa ta’ tant nies minn gżiritna u minn bnadi oħra, xħin tistrieħ fuq San Ġorġ, jaqraw fih dak li jgħid San Injazju ta’ Antjokja. San Injazju, meta kien sejjer għall-martirju, u dawk li kienu jħobbuh ippruvaw iwaqqfuh, qalilhom: “Ħalluni mmur għall-martirju, ħalli nsir Kelma ħajja, Kelma intelliġibbli ta’ Alla għall-bniedem tal-lum”. U jien dak li nixtieq f’din l-għodwa, f’din il-ġurnata, illi San Ġorġ, bil-martirju tiegħu, ikun Kelma ħajja, intelliġibbli, għall-bniedem tal-lum, illi huwa skjav tal-mentalità ta’ żmienna, vittma tal-mentalità ta’ żmienna.
X’inhi din il-Kelma ħajja? Li kieku San Ġorġ ma kellux ċari fil-menti u l-qalb tiegħu l-veritajiet eskatoloġiċi, minfejn kien sa jġib il-forza biex joqgħod għall-martirju? X’sens fiha li wieħed jissagrifika ħajtu, jekk mhux għax jemmen illi meta nagħtu ħajjitna, meta ħajjitna tmut, aħna nqumu għall-ħajja ta’ dejjem? U allura jiena ma nistax nissepara lill-martri San Ġorġ mill-Misteru Paskwali ta’ Kristu, li huwa ċ-ċavetta tad-diskors eskatoloġiku. U bir-raġun, San Pier Damiani, meta jitkellem fuq il-festa tal-martirju ta’ San Ġorġ, jgħid li “quddiemna għandna ġawhra illi tingasta tajjeb bil-ġmiel tagħha fil-kuruna kollha deheb tal-Misteru Paskwali ta’ Kristu”. Għaliex San Ġorġ, u bħalu l-martri kollha, bil-martirju tagħhom jerġgħu jxandrulna din il-verità eskatoloġika: li aħna rridu ngħaddu għal għand Alla l-imbierek.
U jekk aħna ngħixu f’din il-prospettiva, jekk aħna l-futur veru tagħna jkun futur miftuħ għal Alla, kemm jinbidlu r-realtajiet! Mur fejn wieħed marid, mur fejn persuna marida – u marida serjament – u ara jekk tibdilx ħafna drabi r-raġunament tagħha? Għaliex? Għaliex tibda tara ħajjitha fil-verità. Allura għandna bżonn aħna noqogħdu nistennew – jekk għandna x-xorti li nistennew, għax hemm min lanqas għandu l-ħin li jistenna l-mewt – biex nibdew nagħmlu din il-konverżjoni? Jekk aħna nitkellmu mill-futur, għeżież tiegħi, qed nitkellmu fuq programmazzjoni umana. Imma jekk qegħdin nitkellmu fuq l-eskatoloġija, allura qegħdin nitkellmu mill-futur ta’ Alla għall-bniedem.
U t-teologu Sanna juża espressjoni oħra. Jgħid illi hemm bżonn nidħlu fil-“cantiere eskatoloġiku”. Il-cantiere huwa dak il-post fejn joħolqu ħwejjeġ ġodda. U jekk aħna rridu noħolqu ċiviltà ġdida għal umanità ġdida, ma nibżgħux nidħlu f’dan il-“cantiere eskatoloġiku”. Jekk aħna rridu noħolqu kuxjenza ġdida, kuxjenza Ewropea, kuxjenza nazzjonali, imma kuxjenza li tagħmel ġieħ lill-bniedem, ma nibżgħux bħalma ma beżax San Ġorġ jagħmel din il-proposta, il-proposta eskatoloġika.
Din il-proposta toħroġ mill-fidi tagħna, mill-imħabba tagħna, imma wkoll mill-impenn tagħna biex nagħtu servizz għall-ġid komuni. Kieku bħala komunitajiet insara – għeżież tiegħi, ħa nitkellem magħkom – ikollna dejjem quddiem għajnejna din il-verità, kieku l-ħajja individwali u soċjali tagħna tkun ferm aħjar.
U nerġa’ npoġġilkom żewġ punti prattiċi. Il-ħajja familjari. Jien nistaqsi: min qiegħed iħawwad, bi skandlu għal ħaddieħor, fil-ħajja matrimonjali? Kieku jkollu quddiem għajnejh dan il-futur eskatoloġiku żgur illi jirrivedi l-pożizzjoni tiegħu. Jien ma nistax nifhem – qed inkellimkom bħala isqof tagħkom – kif qegħdin nimxu tant malajr max-xejriet tad-dinja, dinja li fissirt fil-bidu, meta daqshekk malajr qegħdin nibdlu l-valuri tal-ħajja tagħna.
U jekk tkellimt fuq il-ħajja matrimonjali, irrid ukoll ngħid kelma fuq dik li hija d-diċenza pubblika, għeżież tiegħi: l-onestà fl-ilbies. Nittama ma jkunx hawn xi ħadd jgħid: l-isqof tagħna kemm hu moħħu magħluq! Qed nitkellem bl-ikbar responsabiltà. Barra l-iskandli, ma nissottovalutawx il-ħsara li ssir proprju minħabba l-ħajja laxka f’dik li hija l-modestja, id-diċenza. U mhux ħa ngħid id-diċenza fil-knisja, għax jien dan id-diskors ma nifhmu xejn, ma nifhmux… Jien ma nagħmilx separazzjoni bejn knisja u l-pjazza, għax qed nitkellem mill-istess persuni. Allura kif tispjegawli illi għandna “kodiċi” ta’ kif nilbsu għall-knisja, jekk inħarsuh – għax jiena l-arċiprieti jgħiduli kemm huma ppreokkupati fuq din, speċjalment meta jkun hemm ċerti ċelebrazzjonijiet – u mbagħad għandna “kodiċi” ta’ lbies ieħor għal barra? Mela aħna mhux l-istess ġisem? Mela aħna mhux l-istess persuna, għeżież tiegħi? Ma nimxux max-xejriet tad-dinja, imma nagħtu testimonjanza, anki b’ilbiesna, illi aħna nemmnu f’din il-proposta eskatoloġika.
Il-preżenza ta’ l-insara fid-dinja tal-lum
Li kieku kien jgħix fostna San Ġorġ, taħsbu intom illi ma kienx jinkwieta meta jara dan kollu fis-soċjetà tagħna? Għalhekk, jekk irridu li ċ-ċelebrazzjonijiet sbieħ li nagħmlu jkunu ċelebrazzjonijiet li fihom tifsira, u li jibdluna bil-mod il-mod minn sena għall-oħra, għeżież tiegħi, nimpenjaw lilna nfusna ħalli l-ewwel u qabel kollox ma nċedux għal dik il-pressjoni biex aħna nidħlu f’dan l-itinerarju mentali tal-baħħ. Nifhmu iktar il-vokazzjoni tagħna bħalma fehemha San Ġorġ: illi l-preżenza tagħna, doveruża, hija preżenza fid-dinja. U tkunu fejn tkunu, speċjalment intom il-lajċi, agħmlu l-preżenza tagħkom tinħass, imdawlin minn dawk iż-żewġ prinċipji li tkellimna minnhom. Fl-istess ħin, fuq l-eżempju ta’ San Ġorġ martri, inkunu minn dawk illi bil-kelma, imma iktar milli bil-kelma, bl-azzjonijiet tagħna, nibagħtu messaġġ lid-dinja.
“Soċjetà illi m’hix interessata fl-eskatoloġija hija soċjetà pagana”, jgħid wieħed teologu. U allura, kif bdejt nispiċċa. Ma tantx hemm differenza bejn is-soċjetà li kien jgħix fiha San Ġorġ, fi żmien Djoklezjanu, u s-soċjetà li qed ngħixu fiha aħna. Imma d-differenza għamilha San Ġorġ… u jalla aħna nkunu “Ġorġjani” fil-veru sens tal-kelma, billi fid-dinja tal-lum aħna nagħtu sinjal ta’ tama, tama li ġejja minn Kristu Rebbieħ fuq il-mewt, u li minn din ir-rebħa fuq il-mewt nipparteċipaw aħna lkoll.
Omelija ta’ Mons. Isqof Mario Grech fl-okkażjoni ta’ l-ordinazzjoni presbiterali tad-djakni Michael Curmi (mill-parroċċa tax-Xagħra) u Joshua Muscat (mill-parroċċa tan-Nadur) li saret fil-Knisja Katidrali fit-30 ta’ Ġunju 2007.
Omelija ta’ l-Isqof Mario Grech fil-festa ta’ San Pietru u San Pawl, Parroċċa Nadur – 29 ta’ Ġunju 2007
Viżjoni kristjana ta’ l-istorja
Madwar ħamsa u għoxrin sena ilu l-kittieb amerikan Alvin Toffler ippublika ktieb bl-isem “Shock of the Future”. Fih l-awtur jipprova janalizza x’inhuma l-isfidi ta’ dik li tissejjah il-modernità. Il-modernità hija tema li tkellem dwarha ġimgħa ilu l-Papa Benedittu XVI meta indirizza lir-Retturi u professuri ġejjin mill-universitajiet Ewropej; allura dan huwa suġġett attwali, anke jekk għaddew ħamsa u għoxrin sena minn dan il-ktieb. Jien nistaqsi jekk il-modernità tal-lum tixxukjaniex.
Dak li jinteressana dalgħodu huwa dwar iċ-ċiviltà umana: fejn hija sejra ċ-ċiviltà tagħna l-bnedmin? Iċ-ċivilita tagħna hija xokkanti jew le? Meta nitkellmu dwar iċ-ċiviltà umana qed nitkellmu dwar l-istorja tal-bniedem.
Hemm diversi teoriji dwar kif tiżvolgi l-istorja. Hemm filosofi li jgħidu li l-istorja hija proċess għami, u l-bniedem m’għandu l-ebda setgħa li b’mod jew ieħor ibiddel il-kors ta’ l-istorja. Fost dawn inisbu lil Nietzsche u lil Shopenhauer. Din hija viżjoni ftit pessimista.
Imbagħad hemm dawk li jemmnu fil-qawwa tar-raġuni waħidha, u jgħidu illi l-istorja taċ-ċiviltà hija l-frott ta’ kemm il-bniedem kapaċi jħaddem ir-razzjonalità tiegħu. Hekk, per eżempju, il-Marxiżmu jinterpreta l-istorja bħala rizultat ta’ fatturi ekonomiċi.
Imma imbagħad hemm il-viżjoni kristjana ta’ l-istorja, li temmen li l-bniedem huwa maħluq ħieles, imżejjen bid-doni ta’ l-intelliġenza u l-volontà, u allura għandu l-possibilità biex jagħti d-direzzjoni lill-istorja kif jidhirlu li huwa l-aħjar. Imma hemm ukoll il-Providenza Divina, li xi drabi anke mill-iżbalji umani kapaċi toħroġ it-tajjeb: hemm Alla li lil bniedem mhux ser iħallih waħdu.
Fi Kristu nxandru ċiviltà li tixraq lid-dinjità tal-bniedem
F’din is-sitwazzjoni x’inhi l-proposta tal-komunità nisranija? Hija dik li tipproponi ċiviltà kristjana. Aħna nemmnu li l-bniedem huwa esseri miftuħ għal Alla – għandu fih id-desiderium Dei (ix-xewqa għal Alla). Nemmnu li l-bniedem huwa esseri morali, u allura jixtieq jagħżel dejjem dak li huwa tajjeb, anke jekk forsi mhux dejjem jirnexxielu. Aħna nemmnu li dan Alla jgħin lill-bniedem biex jgħix ħajja moralment tajba, u dan kollu deher fil-persuna ta’ Ġesù Kristu li huwa it-tweġiba definittiva li ta Alla lill-bnedmin biex jaqtgħu x-xewqa li għandom għas-sagru, għal Alla.
F’dan il-kuntest jien nixtieq inħares lejn Pawlu u Pietru, li l-bierah l-Q.T. il-Papa Benedittu XVI, waqt it-tnedija tas-Sena Pawlina, mar isejħilhom bħala “dawk li taw bidu għal ċiviltà ġdida”. Huma dawk li taw bidu għaċ-ċiviltà umana u inawguraw iċ-ċiviltà kristjana. Jekk aħna tassew inħobbu lil dawn l-appostli l-kbar, li bir-raġun insejħulhom kolonni tal-Knisja, irrridu nilqgħu l-bxara t-tajba li huma ħabbrulna. Din mhix bxara tajba ivvintata minnhom, imma huma rċivewha mingħand Kristu li sar bniedem. Jekk aħna tassew inħobbu lil Pietru u Pawlu, irridu nissieħbu magħhom biex anke llum fis-sena 2007 nikkontribwixxu ħalli l-futur ma jixxokkjaniex, u ċ-ċiviltà tal-lum, li tirrifletti ċ-ċiviltà ta’ għada, tkun ċiviltà li tassew tixraq lill-bnedmin.
Għaliex Pietru u Pawlu huma dawk li bdew ċiviltà gdida? Huma wasslu biex b’ħidmiethom, bil-predikazzjoni tagħhom u bil-ministeru tagħhom jinjettaw il-bxara t-tajba fiċ-ċiviltà ta’ żmienhom li kienet tinnega lil Alla. Dik ta’ żmienhom kienet ċiviltà li anke jekk kellha sens ta’ divinità, ma wasslitx biex tagħraf lil Kristu l-Iben ta’ Alla magħmul bniedem. Bħala eżempju nġibilkom dak li jgħid Pawlu fl-ittra tiegħu lir-Rumani.
Imma hawnhekk irrid ngħid li intom komunità vantaġġjata – għandkom privileġġ għaliex il-qaddisin protetturi tagħkom ħallewlkom dokumenti awtentiċi li huma l-Atti ta’ l-Appostli u l-ittri ta’ Pietru u Pawlu. Mhux kulhadd jista’ jgħid li għandu dan it-teżor bħalma għandkom intom. Dan ifisser iktar responsabilità, għax id-dmir jagħfas fuqkom iktar milli fuq ħaddiehor illi tkunu mkissrin fil-Kelma.
X’jgħallem Pawlu fl-ittra tiegħu lir-Rumani dwar id-dinja pagana li ma għarfitx lil Alla (Rum 1,18-32)? Huwa jgħid li ‘huma ħbew il-verità fl-inġustizzja tagħhom’. Huma li kienu jafu li hu Alla ma tawhx il-ġieħ li jistħoqq lilu bħala Alla, imma dak il-ġieħ tawh lil kreaturi oħrajn. Il-qalb tagħhom iddallmet u għalhekk fosthom nibtu vizzji koroh ħafna: nibtet il-mibgħeda, l-għira, is-serq, il-qtil, il-malizzja, is-sokor… u jkompli Pawlu jagħmel lista sħiħa. Nistaqsi jekk dak li jgħid Pawlu kważi elfejn sena ilu għas-soċjetà ta’ żmienu, jgħoddx ukoll għas-soċjetà tagħna!
U x’jgħid Pietru? Pietru, li kien bniedem imbeżża’ imma li meta rċieva l-Ispirtu s-Santu nhar Għid il-Ħamsin imtela bil-qawwa, ħallielna rikordju imprezzabbli f’dawk il-priedki li huwa għamel fil-belt ta’ Ġerusalemm – belt li suppost kienet reliġjuża. Pietru jgħidilhom li fi Kristu biss hemm is-salvazzjoni. Huwa jagħmel ħiltu kollha u jmur kontra kull kurrent ħalli jwassal il-verità ta’ l-imħabba ta’ Alla li dehret fi Kristu Ġesù li miet u qam għalina u hekk beda era ġdida.
Jekk aħna llum irridu npoġġu pedament sod għal dik li hija ċ-ċiviltà ta’ għada, hemm bżonn nagħtu widen għall-appostli Pietru u Pawlu u nagħrfu nsibu l-post ta’ Alla fostna. Ma nħallux l-għerf jimliena bil-bluha tiegħu, anke jekk l-għerf ta’ Alla mhux ħafif biex nifhmuh, għaliex “filwaqt li l-Griegi jfittxu l-għerf, aħna nippriedkaw lil Kristu msallab, bluha għal-Lhud u skandlu għal min huwa għaref” (ara 1 Kor 1,22-23). Hawn jinsab il-pedament ta’ kollox. Altrimenti jekk ma nagħmlux ħilitna u npoġġu lil Alla bħala l-pedament tal-ħajja tagħna, ikomplu joktru l-vizzji li diġà għandna – dawk il-vizzji li elenka San Pawl fl-ittra tiegħu lir-Rumani.
Min-naha l-oħra, jekk aħna nilqgħu lil Kristu bħala ċ-ċavetta ta’ kull interpretazzjoni, x’ikollna? Ikollna dak li l-Papa Pawlu VI jsejhilha “iċ-ċiviltà ta’ l-imħabba” li hija nieqsa minn żminijietna. Pawlu jgħid: “Kieku kelli l-ilsna tal-bnedmin kollha u l-ilsna ta’ l-anġli kollha imma ma nħobbx, inkun qisni strument iżarżar! Kieku kelli d-don tal-profezija imma m’għandix l-imħabba, kieku jien ma jien xejn” (ara 1 Kor 13). Jekk is-soċjetà tagħna, għandha kemm għandha ġid, tkun skarsa mill-imħabba, tkun bħal strument tar-ram iżarżar, tkun bħal plattini jċekċku.
Pietru wkoll fl-ittri tiegħu b’mod partikulari jinsisti li għandna negħlbu l-injoranza biex nilqgħu fina l-imħabba ta’ Alla, u hekk din l-imħabba ta’ Alla twassalna biex ikollna viżjoni akbar.
Ser nipprova nisslet tliet aspetti dwar kif nistgħu ngħixu l-imħabba biex ikollna iċ-ċiviltà ta’ l-imħabba.
Soċjetà li ma toħloqx skjavitù
L-ewwelnett billi jkollna soċjetà li ma tkomplix toħloq dipendenzi. Pietru u Pawlu jissieltu kontra kull xorta ta’ skjavitù. Per eżempju, insibu fl-Atti ta’ l-Appostli li darba Pawlu kien ma’ Silas u ltaqgħu ma’ tfajla li kienet taqra x-xorti, u bix-xogħol tagħha kien hemm min kien jagħmel il-flus minn fuqha (ara Atti 16,16ss). Huwa ħass għaliha u keċċa minnha l-ispirtu ħażin u lliberaha. Xejn ma ħadu gost dawk li kienu jikkumissjonawha u dawk li kienu jħaddmuha.
Fis-soċjetà tagħna m’għandniex din il-forma ta’ skjavitù? M’għandniex nies li huma apposta dipendenti minn ħaddiehor? M’għandniex nies li jiġu sfruttati biex ħaddieħor jiggwadanja minn fuqhom? Din hija skjavitù. Pawlu għandu ittra qasira ħafna miktuba lil Filemon. Filemon kellu skjav jismu Oneżimu, u Pawlu jgħidlu li kien qed jibgħatlu lura lil dan Oneżimu imma fl-istess waqt jitolbu biex jilqgħu bl-imħabba: “ilqgħu f’ismi ħalli jaqdik imma tikkunsidrahx iżjed bħala skjav tiegħek, bħala dipendenti tiegħek, iżda bħala ħuk”. (ara Film 1,15-16)
Anke Pietru fl-ewwel ittra tiegħu jikteb lil dawk li huma qaddejja domestiċi u jgħidilhom: “Ħobbu lis-sidien tagħkom, mhux biss lil dawk li huma tajbin u kollhom ħlewwa magħkom, imma anke lil dawk li huma ħorox magħkom” (ara 1 Pt 2,18). Għaliex Pietru jitlob dan? Għax permezz tat-tbatija “intom issiru tixbħu lil Kristu”. Dan il-kliem huwa interessanti, għaliex f’sitwazzjoni li llum aħna nifhmu li m’għandniex naċċettaw, Pietru u Pawlu ma jissiltux kontra l-iskjavitù ta’ żminijiethom imma jagħtu interpretazzjoni Kristoloġika lil dik is-sitwazzjoni soċjoloġika fejn għandek l-iskjavitù. Lil Filemon, Pawlu jgħidlu biex jaċċetta lil Oneżimu f’isem Kristu u Pietru lill-iskjavi jgħilhom: Ħobbu anke lil dawk li huma ħorox magħkom għax jekk intom tbatu tkunu qegħdin tixbħu lil Kristu. Interessanti din l-interpretazzjoni anke fis-sitwazzjoni tagħna llum, għax mhux dejjem faċli nilliberaw lilna nfusna u lill-oħrajna minn kull forma ta’ dipendenza jew skjavitù. F’ċirkustanzi bħal dawn, Pietru u Pawlu jagħtuna din l-interpretazzjoni Kristoloġika biex jgħinuna ngħixu dawn il-waqtiet bil-fidi, maqgħudin ma’ Kristu, bit-tama li jasal il-mument fejn min ikun qed jagħmel il-ħażin jinduna.
Hemm diversi forom ta’skjavitù. Nixtieq insemmi waħda partikulari: l-infamja użura! Hawn min mingħajr kuxjenza ta’ xejn jgħix minn fuq dahar min m’għandux u jirrendih jew jirrendi l-familja tiegħu fl-iskjavitù, jekk mhux ukoll iwassalhom għall-marġini tad-distruzzjoni. Din hija pjaga soċjali preżenti f’pajjiżna, u hemm bżonn li b’mod jew ieħor, jekk tassew inħobbu lil Pietru u lil Pawlu, niġġieldu kontra din l-iskjavitù, niddenunzjaw din l-iskjavitù, għax inkella tkun tassew ċiviltà xokkanti.
Ċiviltà ta’ l-imħabba
Kif ngħixu ċ-ċiviltà ta’ l-imħabba? Kemm Pietru kif ukoll Pawlu fit-tagħlim tagħhom u bl-azzjonijiet tagħhom jaħdmu biex ikun hemm soċjetà inklussiva, soċjetà li tilqa’ lil kulħadd u ma tiddiskrimina kontra ħadd, ma temarġina lil ħadd, hu x’inhu l-kredu tiegħu, il-kulur politiku tiegħu, is-sitwazzjoni finanzjarja tiegħu.
L-Atti ta’ l-Appostli jgħidulna li Pietru kien Ġaffa u hemmhekk jidhirlu l-anġlu tal-Mulej u jgħidlu biex imur għand Kornelju – li ma kienx wieħed mill-poplu Lhudi, u allura pagan (ara Atti 10). Għalkemm fil-bidu sab diffikultà, Pietru jmur fid-dar ta’ Kornelju u hemmhekk jgħammed lil dik il-familja. Hemmhekk Pietru jasal biex jgħid li għalih la hemm pagan u lanqas profan, imma lkoll ulied Missier wieħed, ġejjin minn fejn ġejjin.
L-istess titlu li Pawlu akkwista – “Appostlu mhux tal-Lhud imma tal-Ġnus” – jixhed kemm kien miftuħ biex lil dawk li ma kienux ċittadini ta’ Iżrael, lil dawk li ma kienux poplu ta’ Alla jagħmilhom poplu ta’ Alla. U għalhekk Pawlu jgħid li l-Mulej waqqa’ l-hajt li kien jifridna biex sirna poplu wieħed (ara Ef 2,14). Kellna l-waqgħa tal-ħajt ta’ Berlin, imma bnejna ħitan oħra. Inbena ħajt ieħor f’Iżrael li huwa tal-mistħija. U anke fostna kapaċi nibnu l-ħitan; u b’weġgħa ta’ qalb ngħid li anke fil-komunitajiet parrokkjali tagħna ma nsibuhiex bi tqila biex intellgħu l-ħitan u neskludu lil min huwa inqas tajjeb, lil min huwa inqas sabiħ, lil min huwa inqas qaddis… almenu fl-għajnejn tagħna. Imma dan m’għandux ikun. Jekk irridu li jkollna ċ-ċiviltà ta’ l-imħabba, irridu nkunu poplu li jħaddan lil kulħadd. Għandi f’moħħi r-riħa ta’ razziżmu li xi kultant timla l-arja tagħna, speċjalment meta jkun hemm xi mewġa li twassal l-emigranti llegali fuq xtutna. Kif ma nistħux magħmlu ċerti diskorsi? Għandna nistħu iktar u iktar jekk diskors bħal dan nagħmluh f’isem ir-reliġjon ta’ Kristu u jekk f’isem l-Evanġelju ngħidu li ma naċċettawx lil ħaddieħor.
Tqassim ġust tal-ġid tagħna
Nibnu ċiviltà ta’l-imħabba, dejjem fit-tagħlim ta’ Pietru u Pawlu, jekk ikun hemm tqassim ġust tal-ġid tagħna l-bnedmin.
Smajna fl-ewwel qari (Atti 3,1-10) kif Pietru kien dieħel fit-tempju u ħdejn il-bieb is-sabiħ tat-Tempju jilmaħ raġel batut jitlob l-karità. Pietru jieqaf ħdejn dan ir-raġel u jgħidlu: “Fidda u deheb m’għandix. Minn dak li għandi ser nagħtik. Qiegħed nordnalek f’isem Ġesù ta’ Nazaret: qum u imxi”.
Pawlu fit-tieni ittra lill-Korintin jerġa’ jtennilhom l-istess ħsieb meta jgħidilhom: “Min jiġbor ħafna jagħti miż-żejjed, biex min ma jiġborx ma jkollux in-nieqes” (2 Kor 8,15). Huwa jħeġġiġhom biex jagħtu dawk li huwa jsejjaħ “offerti tal-ħniena”.
Nistgħu ngħidu li ċ-ċiviltà tagħna hija mnebbħa minn dan il-prinċipju ta’ l-imħabba fattiva, minn dan is-sens ta’ solidarjetà ma min huwa inqas ixxurtjat minnha? Xi kultant ninkwieta għaliex anke il-komunitajiet insara tagħna mhux dejjem jifhmu li l-offerti tagħna l-ewwel u qabel kollox iridu jmorru għal min huwa fil-bżonn, għal min huwa fqir. Jekk aħna napplikaw dawn il-mezzi mod ieħor u nittraskuraw lil min hu fqir u qiegħed imut bil-ġuħ, allura aħna parteċipi ma’ dan l-omiċidju. Inħalli għalikom tapplikaw dan li qed ngħid jien.
Jien nitlob lil San Pietru u San Pawl ħalli f’dan ir-rigward, kif fl-imgħoddi konna ġenerużi mal-missjoni, –u hawnhekk qed nara lil Patri Pawl Mejlaq OFM missjunarju fil-Honduras li jixhed għal dan – , hekk nawgura u nitlob li l-ġenerożità li kienet timmarka lill-poplu tagħna il-bieraħ, tibqa’ l-karatteristika li tiddistingwina, u l-offerti tagħna nużawhom bl-ikbar responsabiltà. Aħna accountable mhux biss lejn min tana l-flus imma wkoll quddiem Alla, iktar u iktar jekk dan qegħdin nagħmluh f’isem il-Knisja jew f’isem attività organizzata mill-Knisja.
“Maħsulin bid-demm ta’ Kristu”
Dawn huma l-ftit ħsibijiet li xtaqt naqsam magħkom bħala ragħaj tagħkom f’din il-festa ta’ Pietru u Pawlu. Fil-bidu ta’ l-ittra tiegħu Pietru jikteb: “Intom il-magħżulin sa minn dejjem ta’ Alla l-Missier, intom imqaddsin mill-Ispirtu s-Santu, u bl-ubbidjenza ta’ Ġesù Kristu maħsulin bid-demm imxerred tiegħu” (1 Pt 1,2). Kemm hija sabiħa din id-definizzjoni Trinitarja tagħna bħala komunità u bħala Knisja! Ejjew ma nġibux fix-xejn dan id-don li Alla l-Imbierek mar jafdalna! Ejjew ma nġibux fix-xejn il-preżenza ta’ Pietru u Pawlu li ssebbaħ dan it-tempju!
Wieħed mill-għorrief tal-Knisja jgħidilna li jekk ix-xemx issebbaħ l-ġurnata matul il-jum, dawn l-appostli huma bħal fjamma li għalkemm taħraq bil-lejl imma xorta ddawwal lil Ruma u lid-dinja. Ċert li ħadd minna ma jixtieq li jkollna dawn il-fjammi jixegħlu fostna u ma nħallux dan id-dawl jispirana biex nibqgħu nikkontribwixxu ħalli llum u għada jkollna ċiviltà umana, ċiviltà kristjana li tagħmel ġieħ lil kull bniedem.
Omelija ta’ l-Isqof Mario Grech fl-okkażjoni tal-festa ta’ San Ġwann Battista li saret fix-Xewkija, nhar il-Ħadd 24 ta’ Ġunju 2007
