Gozo Diocese

ĦTIEĠA TA’ KONFRONT MA’ KRISTU

Omelija ta’ Mons Isqof Mario Grech fis-Solennità ta’ l-Għid il-Kbir (Katidral – 8 ta’ April 2007)

Il-komunità paskwali

Ir-rakkont tad-dixxipli ta’ Għemmaws (Lq 24) jippreżentalna diffikultà li għandu l-bniedem tal-lum. Bħal Kleofa u sieħbu, li fi triqthom minn Ġerusalemm għal Għemmaws iltaqgħu ma’ Kristu Rxuxtat u ma għarfuhx, hekk jiġri ’l-bniedem illum. Barra minn hekk, jidher li din ma kienitx l-esperjenza ta’ dawn iż-żewġt irġiel biss, għax l-istess seħħ fil-kaz ta’ Marija ta’ Magdala u ta’ Pietru; donnu li tagħmel parti mill-esperjenza umana li Kristu jkun qrib tagħna imma aħna ma nindunawx bih!

Quddiem din l-esperjenza f’dan il-jum qaddis ta’ l-Għid ta’ Kristu jiena nagħmel stedina lill-Knisja lokali ħalli tkun tassew komunità paskwali: komunità illi wara li tkun għarfet lil Kristu Rxuxtat, tgħin lill-bniedem ta’ żmienna jevita l-iżball illi jiltaqa’ ma’ Kristu u ma jagħrfux.

Huwa importanti ħafna li aħna fil-ġurnata tal-lum nikkonfrontaw ruħna ma’ Kristu. Teologu martri protestant Deitrich Bonhoeffer jgħid illi tagħmel sew is-soċjetà tikkonfronta ruħha ma’ nies illustri fil-letteratura bħal ma huwa Goethe u ma’ filosofi bħal Socrate, għax minn dan jiddependu l-kultura u l-ethos tas-soċjetà; imma jkun gwaj għas-soċjetà jekk tkun imħabbta ħafna biex tagħmel dan il-konfront u ma tagħmilx il-konfront ma’ Kristu li minnu jiddependu l-ħajja u l-mewt, is-salvazzjoni jew it-telfien tagħna lkoll.

Jien dan napplikah perfettament għas-soċjetà tagħna. Nagħmlu sew nikkonfrontaw l-imħuħ tagħna ma’ mħuħ oħra fil-kontinent għax minn dak tiddependi l-kultura tagħna; nagħmlu sew naraw x’qed jiġri fl-ambjenti politiċi fl-Ewropa issa li aħna parti mill-Komunità Ewropea; xieraq li naraw x’qed jiġi diskuss fis-salotti ta’ Brussels. Imma gwaj għal din is-soċjetà jekk ma tagħmilx ukoll il-konfront ma’ Kristu Rxuxtat, għaliex minn dan il-konfront ma jiddependix il-progresss materjali u ekonomiku biss, imma tiddependi xi ħaġa wisq iktar essenzjali li hija il-ħajja u l-mewt tiegħi u tiegħek, is-salvazzjoni jew it-telfien tagħna lkoll.

Għalhekk f’din il-ġurnata ta’ l-Għid il-Kbir nerġa’ ntenni dan l-appell lilkom u lid-djoċesi tagħna ħalli ngħinu lill-bniedem tal-lum jiskopri lil Kristu u jkun jista’ jagħmel konfront miegħu.

L-esperjenza tal-bniedem tal-lum

Il-bniedem tal-lum huwa ppreżentat f’dawn iż-żewġt irġiel ta’ l-esperjenza ta’ Għemmaws. Huwa l-bniedem li xi drabi jaqbad it-triq li ser tieħdu f’direzzjoni żbaljata; triq li minflok tieħdu Ġerusalemm, il-belt t’Alla, tbiegħdu minnha. Huwa l-bniedem li għandu kriżi tas-sens ta’ ħajtu. Dawn kienu jaħsbu li Kristu kien ser iġib riforma politika billi jwaqqa’ s-setgħat Rumani, imma mbagħad lil Kristu rawh imsallab. Għalhekk ħassewhom delużi u bla orjentament f’ħajjithom, tant li għażlu li jirtiraw.

Għeziez, intom timxu fit-triqat tal-bliet u l-irħula bħalma nimxi jien, u niltaqgħu ma’ nies li jisimhom Kleofa! Niltaqgħu ma’ nies li forsi qabdu t-triq żbaljata; nies li tilfu s-sens tal-ħajja; oħrajn li huma bla għaqal u qalbhom tqila; oħrajn li qatgħu qalbhom u għandhom ħajra jirtiraw mill-kamp.

L-attitudni tal-komunità nisranija

X’inhi l-attitudni tagħna bħala komunità li tiċċelebra lil Kristu Rxuxtat, anzi bħala Knisja li trid tagħmel lil Kristu Rxuxtat preżenti fid-dinja ħalli hekk iseħħ il-konfront li semmejtilkom? X’inhi l-attitudni tagħna quddiem individwi bħal dawn?

Naraw x’inhi l-attitudni ta’ Kristu Rxuxtat. Kristu jiltaqa’ ma’ dawn it-tnejn; jimxi magħhom u jakkumpanjahom biċċa triq minkejja li kien bil-lejl. Kristu saħansitra jidħol jiekol magħhom biex jagħmlilhom il-qalb, jgħinhom jirbħu l-kriżi tas-sens, jgħinhom jiskopru mill-ġdid it-tifsira ta’ ħajjithom biex hekk jorjentaw ruħhom. F’din l-esperjenza li jirrakkontalna Luqa, nara li Kristu qiegħed jagħtina verżjoni oħra tal-parabbola tas-Samaritan it-Tajjeb. Is-Samaritan x’ħin ra lill-bniedem midrub, misruq, imneżża’, kważi moribond, ma baqax għaddej kif għamlu l-qassisin u l-leviti, imma waqaf ikkurah, offrielu l-ospitalità u l-kura f’lukanda. Hekk bis-sehem tas-Samaritan dak li kien sejjer Ġeriko rċieva l-ħajja. Dawn it-tnejn minn nies fi triqithom lejn Għemmaws kienu qalbhom maqtugħa u mħawdin, imma meta ltaqgħu ma’ Kristu mtlew bil-ħajja u bl-entużjażmu, imtlew bid-dawl li jirbaħ il-lejl u reġgħu lura lejn Ġerusalemm.

Jista’ jkun li din l-esperjenza ġarrabtha int ukoll, għax anke magħna Kristu jagħmel l-istess. Għax għal dawk in-nagħaġ li huma bla ragħaj, Kristu huwa r-ragħaj it-tajjeb; għal dawk li huma morda, Kristu huwa t-tabib tagħhom; u għal dawk li huma qalbhom maqtgħuha, Kristu joffrilhom it-tama. Mhux eskluż li aħna ninsabu f’xi kategorija minn dawn! Inħallu lil Kristu jkun ir-ragħaj, it-tabib, l-għalliem tagħna ħalli mbagħad bħala komunità nisranija nagħmlu lil Kristu preżenti fid-dinja tal-lum u hekk nassistu lill-bniedem li għandu diffikultà biex jagħraf lil Kristu u jbexxaq għajnejh quddiem il-misteru!

Klement ta’ Alessandrija għandu espressjoni sabiħa ħafna: “Jekk int rajt lil ħuk, int rajt lil Alla”. Il-wiċċ tal-bniedem mifdi minn Kristu jirrifletti lil Alla u għalhekk min jiltaqa’ miegħek għandu jara l-fattizzi t’Alla! Din hija l-isfida li nixtieq nagħmlilkom illum, uliedi. Kemm minn ħutna li hemm fit-toroq huma bħad-dixxipli ta’ Għemmaws, u meta jiltaqgħu magħna jistgħu jgħidu, “ltqajt ma’ ħija jew ma’ oħti u fih jew fiha rajt lil Kristu”? F’dan il-jum ta’ l-Għid il-Kbir, meta aħna bix-xieraq qegħdin niċċelebraw il-Qawmien ta’ Kristu, ejjew inħossu fuqna din ir-responsabiltà li wara li nħallu lil Kristu ilibbisna, ifewwaħna, ifejjaqna u jagħtina l-ħajja, aħna nħossuna mibgħuta biex inlaqqgħu lill-bniedem ma’ Kristu.

Il-bżonn tal-bniedem

Il-bniedem modern huwa għatxan għall-Assolut! Għandu bżonn is-sens ta’ Alla. Aħna rridu ngħinuh jiskopri lil Alla. Hija meħtieġa s-solidarjetà bejn l-aħwa, bħalma ħassu n-nuqqas tagħha d-dixxipli ta’ Għemmaws. Dawn sabu ruħhom weħidhom għax abbandunaw il-komunità ta’ Ġerusalemm; imma meta reġgħu skoprewha hemm sabu dan is-sens ta’ solidarjetà. Il-bniedem mixtieq għal dak l-ambjent fejn iħossu milqugħ u maħbub. Għaliex ma nibdlux il-knisja tagħna f’lok li joffri din l-ospitalità fis-sens wiesgħa tal-kelma? Hawn min għandu bżonn għajnuna materjali, psikoloġika, morali u spiritwali. Jekk iħabbat il-bieb f’din il-“lukanda” li tissejjaħ Knisja, aħna ppreparati biex noffru din l-ospitalità kif għamel Kristu Rxuxtat mad-dixxipli ta’ Għemmaws? F’dan ir-rigward nixtieq nirreferi għal zewg esperjenzi konkreti.

Fundazzjoni Arka

Naf li l-bieraħ kien hawn kampanja ta’ solidarjetà mad-“Dar Arka” li għandna fid-djoċesi. Irrid nirringrazzja pubblikament lill-poplu Malti għall-ġenerożità u s-sens ta’ solidarjetà li wera ma’ dawn ħutna illi jfittxu ospitalità f’din l- “arka”. Irrid nirringrazzjakom għal dak kollu li tagħmlu mhux biss ma’ din id-dar, imma ma’ kull istituzzjoni oħra tal-karità u tal-promozzjoni umana f’Malta u Għawdex, partikularment dawn immexxija mill-Knisja.

Refuġjati u Immigranti

Hemm esperjenza oħra li wkoll jixirqilha l-attenzjoni tagħna: il-ħidma mar-refuġjati u l-emigranti illegali jew extra-komunitarji. Kemm inħossha tistona l-kelma “extra-komunitarji” – qisu dawn il-bnedmin m’humiex ġejjin minn komunità umana! Huwa fatt li l-Knisja ma tistax tieħu r-rwol tal-politiċi u ta’ l-Istat meta tiġi biex tindirizza realtajiet bħal dawn. Il-ħidma ta’ gruppi fil-Knisja b’risq din il-kategorija, bhalma huma l-Ġiżwiti u l-Kummissjoni Emigranti, hija waħda sussidjarja. Imma l-Knisja lanqas tista’ tibqa’ muta u tibqa’ indifferenti jekk dawn il-persuni li għandhom bżonn ta’ għajnuna, bħalma kellhom id-dixxipli ta’ Għemmaws, jibqgħu ma jsibuhiex. Meta qed ngħid il-Knisja, nifhem ilkoll kemm aħna. Anke dan l-impenn favur il-bniedem sofferenti tal-lum huwa mod kif aħna nistgħu nlaqqgħu lill-bniedem ma’ Kristu Rxuxtat. Dan huwa element li jikkaratterizza lill-komunità paskwali. Dawn huma l-awgurji li nixtieq inħallilkom f’dan il-jum li jimmarka s-sena liturġika kollha tagħna.

Awguri ta’ l-Għid

L-Għid it-tajjeb! Dawn l-awguri nixtieqhom jinftehmu fil-kuntest ta’ dak li qsamt magħkom, imnebbaħ mil-ġrajja ta’ Għemmaws. l-Għid ikun tassew tajjeb jekk kull komunità nisranija tinbena f’komunità paskwali li tħossha imbuttata biex tlaqqa’ lil Kristu mal-bniedem tal-lum, ħalli hekk iseħħ il-konfront meħtieġ bejniethom.

IL-BNIEDEM ISALLAB LIL SIEĦBU U LIL KRISTU

Omelija ta’ Mons Isqof Mario Grech waqt il-liturġija ta’ l-Adorazzjoni tas-Salib, nhar il-Ġimgħa l-Kbira (Katidral – 6 ta’ April 2007)

Jum ta’ skiet
Għall-poplu t’Alla illum huwa jum ta’ skiet; forsi jkun xieraq jekk nitgħallmu li kif illum nagħmlu sawma mill-ikel, nagħmlu wkoll sawma fl-użu ta’ l-ilsien biex nosservaw dan is-silenzju! Għaliex dan is-silenzju quddiem il-ġrajja tal-mewt ta’ Kristu fuq is-salib?

Forsi aħna siekta għax ma nsibux kliem biex nesprimu l-ammirazzjoni tagħna għal dan il-“monument ta’ l-imħabba” t’Alla għalina! Forsi nistgħu ninterpretaw dan is-silenzju bħala espressjoni tal-kontemplazzjoni u l-adorazzjoni tagħna quddiem Kristu msallab għax fiH naraw il-Feddej tagħna.

Is-Salib: sinjal ta’ mħabba u sinjal ta’ vjolenza
Imma jista’ jkun ukoll li dan is-silenzju tagħna jikxef il-mistħija tagħna quddiem din il-ġrajja. Nistqarr magħkom li nixtieq ħafna li lkoll kemm aħna quddiem is-salib ta’ Ġesù nġarrbu ftit mistħija. Għax meta nħares lejn il-Kurċifiss jien nilmaħ mhux biss l-imħabba infinita tal-Missier u ta’ l-Iben, imma nilmaħ ukoll l-essenza tal-misteru tal-ħażen (misterium iniquitatis). Kristu jinsab fuq is-salib għax kien il-bniedem li għażel li jsallbu. Il-mewt ta’ Kristu hija mewt vjolenta. Kristu qiegħed fuq is-salib għax il-bniedem huwa vjolenti. San Pietru fl-ewwel Għid il-Ħamsin mimli bil-qawwa ta’ l-Ispirtu s-Santu ma staħax u anqas beża’ jgħid lil-Lhud: “Intom neħħejtu lil Ġesù ta’ Nazaret billi sallabtuh permezz ta’ nies ħżiena” (Atti 2,23), u “intom ċħadtu lill-Qaddis u l-Ġust … u qtiltu lill-Awtur tal-Ħajja” (Atti 3,14).

Meta llum nitfgħu l-ħarsa tagħna fuq il-Kurċifiss huwa normali li nsibu ċertu faraġ, għax naraw fi Kristu lil xi ħadd li bata bħalna u allura jista jifhem it-tabtija tagħna u jaqsam magħna; fi Kristu msallab aħna nsibu  persuna bħalna ġġorr is-salib u għalhekk tgħinna nerfgħu salibna.

Kristu għadu jġarrab it-tbatija fil-bniedem sofferenti
Imma llum nixtieq nagħmlilkom stedina: flok ma nħarsu lejn il-Kurċifiss biex nifhmu t-tbatija tagħna, għaliex ma nharsux lejn il-bniedem sofferenti ta’ żmienna biex nifhmu r-raġuni għaliex Kristu ssallab? Minflok ma nikkontempla lil Kristu msallab bħala xi ħadd li jtaffi t-tbatija tagħna, ejjew nagħmlu biċċa xogħol aktar tqila u impenjattiva: inħarsu lejn il-bniedem sofferenti tal-lum biex nifhmu għaliex Kristu jinsab fuq is-salib. Ħa naraw flimkien liema huwa d-dnub tad-dinja kontemporanja, dnub li fih jien u inti għandna sehem, biex naraw x’wassal biex Kristu jirċievi mewt daqshekk atroċi.

Kristu sab ruħu fuq is-salib frott ta’ l-injoranza reliġjuza jew aħjar minħabba d-dnub ta’ l-apostasija. Infatti fuq is-salib Ġesù jitlob lil Missieru: “Aħfrilhom, għax ma jafux x’inhuma jagħmlu”. Kieku l-Lhud kienu jafu x’qegħdin jagħmlu, ma kienux iwassluh fuq is-salib! Kieku l-poplu ta’ Israel ma ħalliex l-injoranza reliġjuża taqa’ bħal għamad fuq għajnejh u ddallamlu l-intelliġenza u l-kuxjenza tiegħu, kieku l-Lhud ħallew il-Kelma tiggwidahom u tħejjijhom, kieku lil Kristu kienu jitrattawh b’mod differenti!

Jien nibża’ li aħna llum nsallbu mhux biss lil Kristu imma lil xulxin frott ta’ l-injoranza kristjana tagħna jew aktar agħar riżultat ta’ l-apostasija, fis-sens li konna nafu l-verità u ttraskurajniha. Jekk ma rridux li l-kruċifissjoni titkompla fil-preżent, jekk aħna kontra li d-dnub ikompli jinfirex fostna, hemm bżonn niftħu qalbna għall-Kelma t’Alla. Hemm bżonn nitħeġġu biex nieħdu darba għal dejjem impenn serju f’dak li jirrigwarda l-formazzjoni kattolika tagħna. Għeżież uliedi, dan qed ngħidulkom b’responsabiltà kollha bħala ragħaj tagħkom, u minn din il-katedra nixtieq inwasslu lill-Knisja kollha f’Għawdex.

Jien timmeraviljani l-affluwenza tan-nies f’dan it-tridu ta’ l-Għid. Hija sorprendenti l-parteċipazzjoni ta’ eluf ta’ nies f’attivitajiet liturġiċi jew paraliturġiċi li għandhom x’jaqsmu mal-misteru ta’ l-Għid! Imma bis-sinċerità kollha, nistgħu ngħidu li dawn il-persuni huma serjament impenjati biex jimmaturaw fil-vokazzjoni nisranija tagħhom? Għalhekk, għal darba oħra nappellalkom biex naħdmu flimkien ħalli negħlbu din il-pjaga ta’ l-injoranza reliġjuża; għax jekk intaffu l-injoranza tal-Kelma t’Alla, inkunu nistgħu mhux biss ma nkattrux is-slaleb biex insallbu n-nies fuqhom, imma bħall-Qaddej Sofferenti nkunu nistgħu nerfgħu l-piż tal-bniedem sofferenti.

Vjolenza kontra l-bniedem
Għidna li Kristu miet mewta vjolenti. Għalhekk nistgħu ngħidu li kull fejn hemm xi forma ta’ vjolenza aħna nkunu qegħdin nipperpetraw il-mewt ta’ Kristu.  Kull meta minħabba xi inġustizzja aħna nweġġgħu persuna oħra, aħna nkunu qegħdin inkattru t-tbatija tal-Kurċifiss, partikularment jekk din tkun vjolenza strutturata fis-sens li tkun vjolenza maħsuba u mwettqa mhux minn persuna singola imma minn kollettività!

Hemm il-vjolenza kontra l-ħajja umana. Dak kollu li jnaqqas jew ixellef id-dinjità tal-ħajja umana huwa dnub. Nibdew mill-ħarsien tal-ħajja sa mill-bidunett tat-tnissil tagħha sat-tmien naturali tagħha. Imbagħad f’dan l-ispazju bejn it-tnissil sal-mewt jista’ jkun hemm diversi azzjonijiet vjolenti kontra l-ħajja umana.  Per eżempju, sikwit nisimgħu bil-vittmi tad-droga. Nistgħu nibqgħu daqshekk passivi u indifferenti quddiem din it-theddida għall-ħajja u sakemm dan il-flaġell ma jolqotx lill-familja tagħna nibqgħu b’fommna mitbuq? Għaliex ma għandniex noħolqu opinjoni pubblika aktar qawwija biex kull min b’mod jew ieħor, direttament jew indirettament, qed jinnegozja d-droga jew qed jiffaċilità t-tixrid ta’ din l-arma qerrieda tal-ħajja, ikun ikkontrollat ?

Imbagħad hemm il-vjolenza kontra t-tfal. Naf b’każ ta’ tifel li jmur l-iskola u jgħid lill-għalliema tiegħu li ma jixtieqx imur id-dar għax fid-dar hemm xi ħadd li jaħqru. Hemm ġenituri li jabbużaw mill-awtorità paterna tagħhom u jużaw vjolenza morali u xi drabi anke fiżika ma wliedhom, anke meta dawn ikunu kibru.

Barra mill-vjolenza fil-familja bejn l-istess miżżewġin, partikularment nisa maħqura, hemm il-vjolenza lill-familja, bħal meta xi ħadd mill-miżżewġin jabbanduna l-familja, jew xi ħadd “jisraq” il-mara jew raġel ta’ ħaddiehor. Nassistu wkoll għal vjolenza ma’ persuni anzjani, u ħafna drabi jkunu nies ta’ ġewwa li jużaw din ix-xorta ta’ vjolenza.

Hemm vjolenza fuq il-postijiet tax-xogħol fejn id-drittijiet tal-ħaddiema, speċjalment ta’ dik il-kateogrija li għandha riskju, bħal dawk li m’għandhomx dejjem il-protezzjoni tal-liġi, m’humiex imħarsa, fejn il-ħaddiem qed jiġi abbużat. Id-diskriminazzjoni bejn il-ħaddiema u t-theddid u n-nuqqas ta’ garanziji fuq ix-xogħol huma forom oħra ta’ vjolenza. Dawn huwa d-dnubiet kontra l-bniedem li llum qed isallbu lil Kristu mas-salib!

Dawn huma ftit eżempji mill-ħajja ta’ kuljum, li meta nirrifletti dwarhom nasal biex nifhem ftit aktar għaliex Kristu huwa msallab! Ħwejjeġ bħal dawn huma tal-mistħija u forsi allura għalhekk quddiem is-salib ta’ Kristu nagħżlu li nibqgħu siekta!

Il-bewsa tas-Salib
Minn hawn u ftit mumenti oħra aħna ser nagħmlu ġest sinifikattiv ħafna: ser nersqu nagħtu bewsa lis-salib li fuqu kien imsallab is-Salvatur tagħna. Jien konvint li lkoll kemm aħna ser nagħmlu din it-talba b’devozzjoni kbira.

Nimmaġina li hemm min jersaq lejn dan is-salib u jbus xi pjaga partikulari biex jimmedeżima ruħu mal-ġisem sofferenti ta’ Kristu. Din hija ħaġa tajba. Imma nixtieq li x’ħin nersqu lejn dan is-salib niftakru x’qegħdin nagħmlu jew x’m’aħniex nagħmlu biex noħolqu salib għal ħaddieħor u nsallbuh fuqu.

Nixtieq li l-bewsa tagħna lis-salib illejla tnissel fina impenn biex noħorġu minn hawn determinati li ma nibqgħux insallbu bnedmin innoċenti oħra. Hekk, dan il-jum tal-Ġimgħa l-Kbira jispirana biex filwaqt li nikkontemplaw il-mewt ta’ Kristu aħna nagħtu valur akbar lill-ħajja.

ĠESÙ QADDEJ

Omelija ta’ l-Isqof Mario Grech nhar Ħamis ix-Xirka filgħaxija (Katidral – 5 ta’ April 2007)

“Fostkom bħala qaddej”

Meta nilmħu lil Ġesù jaħsel riġlejn id-dixxipli, dritt niftakru f’dak li qalilna l-istess Ġesù: “Ara, jien fostkom bħal wieħed jagħmilha ta’ qaddej”. Min hu l-qaddej?

Fl-Iskrittura l-idea tal-qaddej m’hijiex il-kunċett ta’ xi ħadd li jsefter, u għalhekk idea pjuttost negattiva u baxxa. Imma l-qaddej huwa xi ħadd b’relazzjoni intima mas-Sid.

Kien ta’ unur kbir ħafna li l-qaddej ikun jagħmel parti minn “dar”. Jekk nieħdu l-iben iż-żgħir fil-parabbola ta’ l-Iben il-Ħali, nistgħu nifhmu sewwa dan il-kunċett: iż-żgħir ried akkost ta’ kollox jerġa’ jkollu sehem minn dar missieru. Dan għal żewġ raġunijiet: f’dik id-dar, is-Sid kien dak li lilu jagħmlu iben, jagħmlu dak li fil-fatt hu. It-tieni raġuni, għaliex  jekk ma jkollux dar li seta’ jsejħilha tiegħu, anke bħala qaddej, ma kien jappartjeni għal ħadd u għal xejn u kien ikun inqas mil-lavranti ta’ missieru, inqas saħansitra mill-qżieqeż li kien jirgħa!
 
Iżaija jitkellem mill-Qaddej ta’ Jaħwè, li dwaru ser nisimgħu fil-liturġija ta’ għada, il-Ġimgħa l-Kbira. Dan il-qaddej jippreżenta l-figura ta’ dak privileġġjat għal kollox, li jiġi magħżul biex ikun dak li permezz tiegħu s-Sid jifdi lill-bqija tal-Poplu tiegħu. L-erba’ Għanjiet tal-Qaddej f’Iżaija kollha jitkellmu b’mod pożittiv ħafna fuq il-Qaddej f’għajnejn Alla, anke jekk hu dak li kellu jbati, ikun miċħud, imwarrab, li wieħed jistħi minnu. Ma ninsewx li fil-Qaddej Sofferenti, personaġġ singolu, il-Profeta jara l-fdal ta’ Izrael, li minnu kellu jixxettel mill-ġdid il-Poplu mġedded ta’ Alla.
 
Għalhekk il-figura tal-qaddej hija l-figura ta’ min għandu relazzjoni intima, speċjali mas-Sid, ma’ Alla u mal-Poplu!
 
Il-Qaddej Ġesù  jaħsel riġlejn l-Appostli. Kienu dawk li minnhom Ġesù kellu jxettel il-Poplu l-Ġdid ta’ Alla, il-Knisja. Kienu dawk li ma’ Marija, Omm Ġesù, il-qaddejja tal-Mulej li twelled lil Ġesù b’mod naturali bħala bniedem u b’mod spiritwali twelled id-dixxipli, iffigurati fid-dixxiplu l-maħbub ħdejn is-Salib, fl-istess ċenaklu kellhom ikunu jistennew il-wegħda li Alla dejjem għamel: l-Ispirtu s-Santu li kellu jgħinhom biex jinbnew bħala “knisja”.  Lil din il-Knisja, jgħid San Pawl fl-Ittra lill-Efesin, Kristu jqaddisha u jnaddafha bil-ħasil ta’ l-ilma u l-kelma u biex iressaqha quddiemu – knisja sabiħa, bla tebgħa, bla tikmix, bla għajb, u b’xejn minn dan, imma qaddisa u bla tmaqdir minn ħadd (ara Ef 5,26-27).

Tgħid mhux għalhekk li lil Pietru insista li jaħsillu riġlejh?
Tgħid mhux għalhekk ma aċċettax l-att ta’ umiltà ta’ Pietru?
Tgħid mhux għalhekk ma kienx hemm għalfejn jaħsillu jdejh u rasu wkoll? … għax kienu diġà: “indaf minħabba l-kelma li għedtilkom” (Ġw 15,3)?
Tgħid mhux għax il-ġest tal-ħasil tar-riġlejn (għalhekk kien biżżejjed is-simbolu biss) kien ġest li jfisser intimità kbira bejn l-Imgħallem (li jnaddaf b’kelmtu lid-dixxipli) u d-dixxipli, il-Knisja?
 
B’kelmtu mbagħad se jnaddafha minn kull tebgħa, u tikmix u għajb, u jagħmilha qaddisa. “Min hu maħsul (permezz tal-Kelma), m’għandux għalfejn jinħasel kollu, ħlief saqajh għax hu kollu kemm hu nadif, u intom indaf, imma mhux ilkoll” (Ġw 13,10). Min hu maħsul għandu din l-intimità ma’ l-Imgħallem. Kien għal din ir-raġuni li Ġuda ma kienx “nadif” – għax ma kellux din l-intimità ma’ Ġesù għax kien diġà ftiehem kif se jittradih.
 
Il-ħasil tar-riġlejn kien ġest ta’ umiltà kbira: kienu jagħmluh l-ilsiera lis-sidien tagħhom. Imma lsir Lhudi qatt ma kien jaħsel riġlejn sidu Lhudi. L-imgħallmin Lhud qatt ma kienu jippermettu li d-dixxipli tagħhom jaħslulhom riġlejhom. Għalhekk Pietru skandalizza ruħu!

Ġest ta’ intimità kbira

F’ħafna mil-letteratura antika mbagħad, ngħidu aħna l-psewdepigrafu kontemporanju ta’ zmien Ġesù, Ġużeppi u Asenath, il-ħasil tar-riġlejn huwa ppreżentat bħala ġest ta’ intimità kbira, ġest nuzjali, ta’ żwieġ, fejn ir-raġel u l-mara jsiru ġisem wieġed. Fil-psewdepigrafu li semmejna, l-Għarusa Asenath ma tħalli lil ħadd jaħsel riġlejn żewġha Ġużeppi bin Ġakobb għax hija hi li trid tagħmel dak il-ġest ta’ intimità kbira miegħu.

San Pawl huwa ċar u dirett ukoll f’din it-tixbiħa ta’ Ġesù l-Għarus u l-Knisja l-Għarusa tiegħu. Kontra l-letteratura extra-biblika, San Pawl juri kif Ġesù “jaħsel riġlejn il-Knisja tiegħu” billi jagħti lilu nnifsu lilha biex iqaddisha u jnaddafha. Fl-Aħħar Ċena, Ġesù wkoll hekk jagħmel mad-dixxipli tiegħu. Hekk tikber l-għaqda intima bejn Ġesù u d-dixxipli tiegħu.

Poplu tal-Patt

Fl-aħħarnett Ġesù jikkmanda lid-dixxipli jagħmlu l-istess ma’ xulxin: jidhlu f’Patt ta’ intimità u relazzjoni “kważi nuzjali” ma’ xulxin u miegħu. Kif seta’ jikkmanda lid-dixxipli jħobbu lil xulxin? Mela l-imhabba tiġi kkmandata? Dan għax il-kmandament hawnhekk għandu jittieħed bħala kmandament li jdaħħal f’Patt, dak il-Patt li fl-Aħħar Ċena Ġesù ssiġilla b’demmu: “dan huwa demmi tal-Patt il-ġdid”. Hekk aħna sirna l-poplu tal-Patt il-Ġdid!

Ir-relazzjoni mal-Knisja u ma’ xulxin

Ir-relazzjoni tagħna ma’ Ġesù (fl-Ewkaristija, fil-kontemplazzjoni tat-tbatija tiegħu għalina u fl-għixien ta’ Kelmtu) iddaħħalna f’relazzjoni mal-Knisja u ma’ xulxin.

Hawnhekk għalhekk wieħed jieqaf jistaqsi x’tip ta’ relazzjoni għandna mal-”knisja” – jekk hijiex relazzjoni vera u awtentika jew jew waħda formali; jekk hijiex relazzjoni ta’ konvenjenza jew ta’ konvinzjoni.

Anke l-istess relazzjonijiet ta’ bejnietna jieħdu xejra ġdida. Għalhekk jekk irridu li ċ-ċelebrazzjoni tagħna llejla tagħmel sens, hija meħtieġa riflessjoni dwar kif ser inġeddu r-relazzjonijiet fuq livel orizzontali: bejn il-miżżewġin, fil-familja anke meta din tieħu forma ta’ familja estiża, bejn il-gruppi soċjali, fid-dinja tax-xogħol, fil-politika, fl-isports, eċċ. Kull realtà umana hija parti minn nisġa ta’ relazzjonijiet, u għalhekk il-liturġija tal-lum ma tistax ma jkolliex rifless f’dan kollu.

Appell lill-Komunità

Fid-dawl ta’ dan kollu, kelma lilkom, għeżież irġiel li ser tersqu biex naħslilkom riġlejkom. Intom tnax il-raġel li jingħad li qegħdin flok l-appostli; imma fikom jien nilmaħ rappreżentanza tal-komunità parrokkjali, u dak li nagħmel magħkom nemmen li qed nagħmlu mal-bqija tal-komunità. Għalhekk, kif intom ser tħalluni naħslilkom riġlejkom bl-ilma, ħalluni wkoll ngħinkom titnaddfu permezz tal-“Kelma” li bħala isqof tagħkom inwaslilkom!  Kif intom disposti li tħallu l-ilma jgelgel fuq riġlejkom, kunu wkoll lesti li tħallu l-Kelma t’Alla li nwasslulkom aħna tbejjet f’qalbkom.  Fuq l-eżempju ta’ Kristu qaddej aħdmu biex tikbru fl-intimità tagħkom mal-Missier. Ippermettuli nidħol f’relazzjoni aktar mill-qrib magħkom. Dan ngħidu mhux f’ismi, imma bħala isqof tal-Knisja u għalhekk f’isem il-Knisja! Dan huwa s-sens profond tal-ġest tal-ħasil tas-saqajn li sejrin nagħmlu issa.

Omelija fil-festa ta’ San Ġużepp

Knisja ta’ San Ġużepp, ir-Rabat ta’ l-Imdina

18 ta’ Marzu 2007

San Ġużepp u l-Familja

Fil-Vanġelu tal-lum (Lq 15,11-32) tħabbrilna test profond ħafna, tant illi hemm min jgħid li f’din il-parabbola San Luqa jagħtina sintesi tal-Vanġelu tal-ħniena. Allura nistgħu nirriflettu fuq bosta aspetti għall-ħajja tal-bniedem tal-lum, iktar u iktar fil-kuntest ta’ dawn il-jiem illi fihom il-Knisja qiegħda tiċċelebra s-solennità ta’ San Ġużepp.

Continue reading >>